"Motoryzacja i broń pancerna armii włoskiej" - Według oficjalnych źródeł niemieckich.

Przegląd Wojskowo-Techniczny

Broń Pancerna i Samochody wrzesień 1934r.

Porucznik Józef Zasadni¹

Zachowano pisownię oryginalną

Motoryzacja

Z uwagi na górzysty charakter kraju oraz bogate zalesienie wyżyny Lombardzkiej, Włosi nie tworzą większych związków pancerno-motorowych.

Mają oni obecnie 2 wielkie jednostki częściowo zmotoryzowane, t zw. dywizje szybkie (w Udine i w Bolonji).

Zadanie tych dywizyj polegać będzie przedewszystkiem na wykonywaniu rozpoznania oraz na chwytaniu i utrzymywaniu ważnych dla wyższego dowództwa odcinków terenowych. W skład szybkiej dywizji na stopie wojennej wchodzą następujące jednostki:

• brygada kawalerji o  3 pułkach po 4 szwadrony linjowe i 1 szwadron k.m.;

• pułk bersalierów – cyklistów o 3 bataljonach; bataljon ma 3 kampanje cyklistów i 1 kompanję k.m. na motocyklach; bataljon trzeci jest zmotoryzowany;

• bataljon czołgów rozpoznawczych w składzie 3 kompanij po 9 czołgów i oddziału samochodów transportowych;

• oddział techniczny, w którego skład wchodzą: zmotoryzowany pluton reflektorów, zmotoryzowany pluton radjo, zmotoryzowany pluton telefoniczny i sygnalizacji świetlnej oraz zmotoryzowana kompanja pionierów;

• 2 dywizjony artylerji konnej po 2 baterje po 4 działa (kal. 75, mod. 27);

Pozatem mogą być czasowo przydzielane następujące jednostki:

• zmotoryzowany bataljon pontonowy wraz z kolumną mostową;

• zmotoryzowany dywizjon artylerji ciężkiej w składzie 3 bateryj o trakcji ciągnikowej po 4 działa (kal. 105/28) oraz 1 zmotoryzowanej lekkiej kolumny amunicyjnej.

Służby dysponują:

• grupą samochodów transportowych, złożoną z 4 lekkich kolumn samochodowych po 30 samochodów, 1 kolumny samochodów ciężkich (20 samochodów) oraz 1 kolumny samochodów zbiorników wody (24 samochody);

• zmotoryzowanym plutonem kąpielowo-dezynfekcyjnym;

• batalionem sanitarnym;

• parkiem dywizyjnym;

Motoryzacja armji przedstawia się następująco:

W piechocie motoryzuje się pułki bersalierów-cyklistów, które należą organizacyjnie do składu szybkich dywizyj; pułk bersalierów-cyklistów składa się z 2 bataljonów cyklistów, kompanji gospodarczej oraz parku; w czasie wojny pułk formuje trzeci bataljon (zmotoryzowany); bataljon posiada 3 kompanje cyklistów, 1 kompanję c.k.m. na motocyklach oraz pluton gospodarczy.

Motoryzacja pułków bersalierów jest obecnie w stadium doświadczeń.

Z posiadancyh 12 pułków kawalerji 6 należy do szybkich dywizyj. Każdy pułk kawalerji dysponuje 1 kolumną samochodów transportowych (15 samochodów).

Pułk artylerji polowej lekkiej składa się z 2 dyziwjonów po 2 baterje o trakcji ciągnikowej; działa transportuje się na wózkach o kołach gumowych.

Jako sprzętu ciągnikowego używa się terenowego ciągnika Pavesi (mod. 32).

Artylerja lekka przeznaczona jest zasadniczo dla szybkich dywizji; może ona jednak stanowić również ruchliwą rezerwę artyleryjską wyższego dowództwa.

Pułk artylerji polowej ciężkiej składa się z 4 dywizjonów po 2 baterje po 4 działa. 1 i 2 dywizjon uzbrojone są w haubice o kal. 10,5 cm, 3 i 4 – w haubice o kal. 14.9 cm. Przewiduje się utworzenie w czasie wojny trzecich bateryj

w dywizjonie.

Cała artylerja polowa ciężka jest zmotoryzowana. Jako sprzęt ciągnikowy używa się ciągnika Pavesi P. 4 mod. 26. W czasie marszu laweta spoczywa na elastycznym wózku.

Artylerja ciężka znajduje się w stadium reorganizacji. 1,2,3 i 5 pułki artylerji ciężkiej posiadają po 5 dwubateryjnych dywizjonów. 1 dywzijon uzbrojony jest w haubice kal. 15.2 cm, 2 dywizjon – w moździerze o kal. 21 cm, 3 i 4 dywizjony uzbrojone w moździerze o kal. 30.5 cm oraz armaty o kal. 15.2 cm.

Każdy pułk posiada 5-plutonowy oddział ciągnikowy o ogólnej ilości 122 ciągników Pavesi. Każdy pluton pozwala na uruchomienie jednej baterji pokojowej.

Artylerja przeciwlotnicza jest całkowicie zmotoryzowana. Działa mają lawety samochodowe.

Kolumny mostowe saperów są całkowicie lub częściowo zmotoryzowane. Włosi mają dwa rodzaje kolumn:

• kolumnę typu A zmotoryzowaną, przeznaczoną dla szybkich dywizyj (280 m mostu normalnego, 160 m mostu wzmocnionego, 100 m mostu ciężkiego);

• kolumnę typu B częściowo zmotoryzowaną, przeznaczoną dla armij i korpusów (500 m mostu normalnego i 300 m mostu wzmocnionego).

Wojska samochodowe zorganizowane są w 13 ośrodkach przy dowództwach korpusu.

Oddział samochodowy składa się z 1 kompanji samochodowej, 1 kolumny samochodowej oraz parku.

Kompanja samochodowa dzieli się na plutony po 20 lekkich (2-tonnowych) lub 20 ciężkich (5-tonnowych) samochodów transportowych. Stan kompanjii wynosi 165 szeregowych i 60 samochodów transportowych.

Do transportów górskich wprowadzono lekkie zwrotne 2-tonnowe samochody o małym rozstawie kół.

Ponadto w użyciu jest samochód terenowy 6-kołowy typu Davunque.

Broń pancerna

Istnieje 1 pułk czołgów, który składa się z 5 bataljonów czołgów lekkich, 1 bataljonu czołgów rozpoznawczych, 1 bataljonu samochodów pancernych oraz 1 parku reparacyjnego. Bataljony i kompanje posiadają plutony reparacyjne.

Bataljon czołgów lekkich składa się z dwóch kompanij po 10 czołgów. Każda kompanja posiada 1 czołg dowódcy, 2 plutony po 4 czołgi oraz 1 czołg zapasowy.

Podobny skład posiada kompanja samochodów pancernych.

Bataljon czołgów rozpoznawczych składa się z 3 kompanij po 10 czołgów.

Czołgi rozpoznawcze oraz samochody pancerne przeznaczone są w pierwszym rzędzie dla dywizyj szybkich.

Bataljon czołgów stacjonowany w Bolonji jest równocześnie ośrodkiem wyszkolenia czołgów.

Stany liczbowe sprzętu przedstawiają się następująco:

Typem czołga lekkiego jest czołg Fiat 300 B o wadze 5.6 tony z 2-ma sprzężonymi c.k.m. albo 1 działkiem kal. 37 m/m. Działka posiadają czołgi dowódców kompanij i plutonów.

Przy większych przemarszach czołgi załadowuje się na przyczepki, holowane przez samochody ciężarowe. Załogę przewozi się na samochodzie.

Każdy bataljon wyposażony jest w 1 ciągnik oraz 1 warsztat polowy.

Czołg rozpoznawczy ma sylwetkę podobną do angielskiego czołga Carden-Luyda.

Załogę jego stanowi 2 ludzi. Ciężar wynosi 1,5 tonny. Uzbrojenie - 1 c.k.m. Szybkość 40 klm/godz.

Czołg rozpoznawczy włoski przekracza ściany prostopadłe do wysokości 0.40 m, łamie drzewa do średnicy 10 cm, pokonywa wzniesienia do 40˚. Zaletą jego jest mała wywrotność.

Ponadto w użyciu są ciężkie czołgi Fiat mod. 2000. Nowe modele czołgów i samochodów pancernych są w próbach.

Opracował Paweł Ludwiczak

¹ Porucznik Józef Zasadni - oficer broni pancernej, służy stałej. W roku 1937 w stopniu kapitana szef sztabu 2 Grupy Pancernej.  W okresie od 22.5.1944 do 23.5.1944 w stopniu majora dowódca 6 pułku pancernego "Dzieci Lwowskich". Brak dalszych danych.