Biblioteczka » Varia

"Obciążenie walczącego żołnierza" - 1925 - K . Osipienko

"Obciążenie walczącego żolnierza"

K. Osipienko

Przegląd Wojskowy: Kwartalnik Poświęcony Wojskowej Myśli Obcej - 1926 I kwartał.

Streścił gen. bryg. dr. S. Składkowski.

(zachowano pisownię oryginalną)

 

Od stanu fizycznego i samopoczucia żołnierza zależy gwałtowność uderzenia na wroga w boju i zdolność wykonania manewru.

 

Służba zdrowia czerwonej armji opracowuje warunki istnienia żołnierza w poszczególnych momentach boju i marszu. Centralna Komisja Psychofizjologiczna wnika w szczegóły obciążenia żołnierza, wyszkolenia i wydajności jego energji na wojnie. Jako pierwsza próba podania wyników tej pracy ma służyć niniejszy artykuł. Jeszcze w roku 1913 A. Witmer, opisując warunki prowadzenia walki, powiedział w artykule „Główne warunki wytrwałości piechura“: „Czyż możliwe jest, nawet dla silnego człowieka, nawet dla pragnącego walki, pokonać wszystkie trudności, gdy ciężar dwóch pudów 1) na grzbiecie robi zen raczej zwierzę juczne, niż żołnierza “.

 

To też sprawą obciążenia walczącego żołnierza interesuje się w Rosji nie tylko służba zdrowia ale i przemysł wojenny. Celem niniejszego artykułu jest określenie obciążenia żołnierza jedynie z punktu widzenia straty jego energji.

 

Ten wydatek energji żołnierza w marszu, poza innemi czynnikami, zależy od tego, ile obciążenie waży i w jaki sposób jest noszone. Wydatek energji jest wprost proporcjonalny do masy (ciężaru ciała i obciążenia). Wpływ obciążenia widzimy przedewszystkiem w przyśpieszeniu ruchów oddechowych żołnierza. Podczas gdy normalnie ilość oddechów wynosi około 16 na minutę, to ,przy marszu z obciążeniem 22 k g — przekracza 22. Powrót do normalnego oddychania po ukończonym marszu występuje tem powolniej, im większe było obciążenie w czasie marszu. Dalej, marsz z obciążeniem wywołuje przyśpieszenie tętna. Zamiast normalnych siedemdziesięciu kilku uderzeń serca na minutę, widzimy niejednokrotnie, że przy obciążeniu wynoszącem 31 kg ilość tych uderzeń dochodzi do 120. Powrót do normalnej pracy serca następuje dopiero po kilku dniach. Powtarzające się często wysiłki marszu z obciążeniem wywołują nie jednokrotnie rozszerzenie serca, które powoduje niezdolność do dalszej służby wojskowej. Przy marszu z obciążeniem ulega zmianie nawet skład krwi. Widzimy tu zagęszczenie krwi, połączone ze zwiększoną ilością ciałek czerwonych i białych.

 

Przy marszu z obciążeniem ulega również podniesieniu ciepłota ciała. Pomimo wydzielania przez maszerującego żołnierza wielkiej ilości potu, temperatura ciała dochodzi niejednokrotnie do 38°.

 

Te wszystkie bardzo znaczne zmiany w ustroju żołnierza zostają sprowadzone do minimum, gdy obciążenie nie przewyższa 30% ciężaru jego ciała. Wobec średniego ciężaru żołnierza 60 - 65 kg, obciążenie powinno ważyć od 20 do 23 kg. Tym czasem ciężar ten jest od dawna większy i nietylko nie zmniejsza się, ale po wojnie światowej nawet znacznie wzrósł. Oto porównanie obciążenia żołnierzy niektórych wojsk:

 

 

Przed wojną światową

Po wojnie

Anglia

25,000 kg

25,0 kg

Francja

26,125 kg

28,7 kg

Japonia

26,365 kg

28,7 kg

Rumunia

27,000 kg

34,0 kg

Rosja

25,213 kg

28,8 kg

 

Zwiększenie obciążenia żołnierza czerwonej armji w porównaniu z żołnierzem carskim należy przypisać wprowadzeniu granatów ręcznych i maski przeciwgazowej.

 

Podział tego nadmiernego obciążenia, jeżeli weźmiemy jako przykład mniej od innych obciążonego piechura angielskiego, przedstawia się następująco:

 

uzbrojenie

6,595 kg

oporządzenie

6,075 kg

ubranie

6,580 kg

żywność

2,595 kg

inne

3,155 kg

razem

25,000 kg

 

Podział obciążenia żołnierza armji czerwonej (oporządzenie zimowe) przedstawia się inaczej:

 

uzbrojenie

10,780 kg

oporządzenie z ubraniem

8,725 kg

ubranie zapasowe

1,750 kg

kociołek, torby i namiot

2,840 kg

żywność na dwa dni

2,390 kg

inne

1,776 kg

razem2

28,261 kg

 

Niezależnie od zwiększenia się obciążenia żołnierza, po wojnie światowej materjał ludzki wszystkich wojsk, a specjalnie czerwonej armji, jest znacznie słabszy od przedwojennego, wskutek gorszych warunków fizycznego rozwoju młodzieży w czasie wojny i większej stosunkowo ilości rekrutów z ludności miejskiej, co spowodował szybki wzrost miast.

 

Podczas więc, gdy żołnierz rosyjski przed wojną światową, mający 155 cm wzrostu, ważył 57,74 kg, to obecnie przeciętny ciężar jego, przy tym samym wzroście, wynosi zaledwie 52,5 kg. Stąd obciążenie współczesnego żołnierza armji czerwonej wynosi nie 1/3, lecz około połowy ciężaru jego ciała. Jest to stanowczo za dużo , jeżeli chce się zachować bojową gotowość czerwonej armji. Zmniejszenie ciężaru uzbrojenia jest niemożliwe, stąd odciążenie żołnierza osiągnąć można jedynie przez użycie na oporządzenie i ubranie jak najlżejszego, a więc najdroższego, materjału. Dałoby to mo żność zmniejszyć obciążenie o d 2 do 2,5 kg.

 

W czasie marszów letnich należy szeroko stosować wożenie oporządzenia na wozach. Żołnierz mógłby oddać na wóz w czasie marszu podróżnego: płaszcz, łopatkę, zapasową ładownicę, torbę z granatami ręcznemi, pozostawiając sobie jedynie karabin z częścią naboi oraz żywność.

 

Ze względu na słaby rozwój fizyczny młodzieży rosyjskiej, obciążenie żołnierza czerwonej armji nie powinno przekraczać w lecie 20 — 21, a w zimie 22 — 23 kg.

 

 

Opracował Paweł Ludwiczak


1  Około 32 kg. (Przyp. red).

2 Obciążenie żołnierza czerwonej armji przy oporządzeniu letniem wynosi nieco mniej niż 28 kg. (Przyp. Red.).