Biblioteczka » Przemysł łączności

„Polski Kabel” S.A. i Towarzystwo dla Eksportu Kabli i Przewodów Sp. z o.o.
„Polski Kabel” S.A. i Towarzystwo dla Eksportu Kabli i Przewodów Sp. z o.o.

„Polski Kabel” S.A. Bydgoszcz, ul. Fordońska 106 – pierwszy zakład w odrodzonej Rzeczpospolitej produkujących kable telegraficzne. Zakład powstał na mocy decyzji Towarzystwa Akcyjnego „Polski Kabel” już w 21 listopada 1920 roku, a jego głównymi odbiorcami byli byli Ministerstwo Poczt i Telegrafów oraz Ministerstwo Spraw Wojskowych. Na budowę zakładów wybrano rejon północno-zachodniej części Bydgoszczy - Fordonu. Prace trwały od 1920-1930 roku na zakupionej na ten cel parceli budowlanej położonej nad Brdą w okolicach stacji kolejowej Kapuściska. W skład ceglanych zabudowań fabryki wchodziły m.in. biurowiec, właściwa hala produkcyjna, wieża wodna, kotłownia oraz maszynownia. W 1923 roku zakłady wyprodukowały  pierwsze 200 km przewodów dla MSWojsk. oraz 30 km różnego typu przewodników – za zapas. Należy zaznaczyć, że był to pierwszy kabel telefoniczny wytworzony przez rodzimy przemysł na terenie II RP.

 

W latach 1920-1923 całość, niemałego przecież zapotrzebowania wywołanego stratami wojennymi, pokrywano z importu. Pomimo rosnącej liczby zamówień sytuacja finansowa przedsiębiorstwa nie była jednak najlepsza, pogorszył ją jeszcze pożar z 1927 roku, który strawił halę produkcyjną i magazyn wyrobów gotowych. Podejrzewano celowe podpalenie, które umożliwiło uzyskanie wysokiego odszkodowania oraz tym samym modernizację zakładów. Niemal natychmiast w bardzo atrakcyjnej cenie zakupiono halę przy ul. Grunwaldzkiej, której konstrukcję dachową zdemontowano i przeniesiono na ocalałem mury przy ul. Fordońskiej. W ten sposób uzyskano nową przestrzeń wytwórczą 110 x 50 m (0,55 ha). Rok 1928 przyniósł podpisanie umowy o współpracy z austriacką firmą Felten- Guilleaume mającą zapewnić nadzór techniczny produkcji i licencje w zamian za 15% akcji oraz 4% ceny uzyskanej za kable ołowiane. Kable produkowane przez spółkę „Polski Kabel” wykorzystano do całkowitego wyposażenia wybudowanej w latach 1927-1929 nowoczesnej elektrowni bydgoskiej czy do elektryfikacji kolejowego węzła warszawskiego. Lata trzydzieste to, mimo początkowych trudności związanych z kryzysem światowym, dalszy rozwój spółki i dobudowywanie kolejnych hal, np. pomieszczenia do impregnacji. W czasie okupacji zakłady weszły w skład koncernu Herman Goring Werke, po wojnie zakład funkcjonował przez większość okresu jako Bydgoska Fabryka Kabli.

 

Na terenie Polski działały jeszcze trzy inne przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją różnego rodzaju kabli, były to:

 

„Fabryka Kabli” S.A. w Krakowie powstała w latach 1927-1928, uruchomiła w 1937 roku nowoczesną walcownię miedzi, posiadała urządzenia do wyrobu drutów emaliowanych, sprzętu instalacyjnego i rurek bergmanowskich.

 

„Warszawska Wytwórnia Kabli” S.A. założona w Warszawie w 1929 roku początkowo jako kablownia zakładów Skody

 

„Polskie Fabryki Kabli i Walcownie Miedzi” S.A. rozpoczęły działalność w latach 1930-1931 w Ożarowie, aby w 1938 roku uruchomić wyrób tzw. cewek pupinowskich

 

Bydgoska spółka „Polski Kabel” S.A. wraz z ww. trzema przedsiębiorstwami stworzyła w 1937 roku „Towarzystwo dla Eksportu Kabli i Przewodów” Sp. z o.o.  co było pięknym dowodem wzajemnego poszanowania i świadomości współpracy wśród spółek z jednak branży. W ramach Towarzystwa prowadzono współpracę przy sprzedaży i eksporcie polskich wyrobów kablowych oraz w ramach utworzonego Biura Ewidencyjnego Polskich Fabryk Kabli Ziemnych Sp. z o.o. prowadzono realizowano rozmaite badania i prace studialne nad nowymi rozwiązaniami. Łączne cztery wymienione wyżej przedsiębiorstwa dysponowały kapitałem w wysokości 24,5 mln ówczesnych złotych i współpracowały ze światową czołówką firm radio i teletechnicznych.